Op maandag 13 januari overleed Jan. Totaal onverwacht. Jan is familie, hij is de oom van mijn man en het jongere broertje van mijn schoonmoeder. Half december was hij nog samen met zijn vrouw bij ons op bezoek. Tijdens het eten vroeg hij of ik, als het ooit zover zou zijn, vorm en inhoud wilde geven aan zijn afscheidsviering. “Natuurlijk!” zei ik (ik vond het een grote eer), maar maakte wel direct de kanttekening dat er voorlopig niks mocht gebeuren. Ik weet eigenlijk niet eens meer precies wat Jan antwoordde, ik vermoed iets in de trant van dat hij dat zeker niet van plan was. We hebben er vast ook grappen over gemaakt. Dat kon met hem heel goed. Bovendien, Jan was onlangs 71 geworden en zich net een beetje aan het neerleggen bij zijn status van een gepensioneerd man (en dat dat zo slecht nog niet was).
Maar het leven gaat z’n eigen gang. En dat wist Jan. Hij sprak open over de dood, ging het onderwerp niet uit de weg en heeft voor ons een A4 nagelaten met wensen. Van de sprekers tot de broodjes, van de aard van de dienst (Humanistisch) tot de muziek. We hebben zo goed mogelijk gehoor gegeven aan die wensen en een dikke week was ik ondergedompeld in het leven van Jan. Die leuke lawaaierige man, die opeens heel stil was. Tussen de bedrijven door kwamen kriskras herinneringen boven en ik dacht na over wat hij voor mij heeft betekend, wat ik van hem mee zou willen nemen in het leven zonder hem.
Om te beginnen het grote vertrouwen dat hij je gaf. In de week na zijn plotselinge dood, reed ik bijna dagelijks naar Zeist, zijn woonplaats. En ik dacht aan de dag zo’n 16 jaar geleden, dat Youp (mijn man) en ik daar samen met Jan gingen oefenen in het rijden in hun camperbus. Een hele flinke wagen. Wij zouden ermee op zomervakantie gaan en mochten de bus bij Jan en Hennie ophalen. Ik vond het super spannend. Dacht dat me dat nooit zou lukken, rijden in zo’n gevaarte en dan ook nog even de grote weg opdraaien vanaf de ventweg waar zij aan woonden. Maar er zat iemand naast me die het volste vertrouwen uitstraalde. Jan. Misschien vond hij het ook spannend dat twee van die snotneuzen in zijn mooie bus gingen rijden, maar hij liet er absoluut niets van merken. Door zijn vertrouwen in ons, letterlijk en figuurlijk in de vorm van een rustige grote man naast me die vrolijk wat aanwijzingen gaf, durfde ik het. En het lukte.
Ook zijn bravoure neem ik graag mee. Wat heb ik genoten van Jan op het toneel. Een liefde die we samen deelden, beiden maakten we voorstellingen met een eigen theaterclub. Alleen hadden we nogal verschillende ideeën over de voorbereiding. Ik had soms angstdromen over het mogelijk vergeten van mijn tekst, Jan deed daar niet moeilijk over. Je kan je script er toch bij pakken als je het even niet meer weet. Of je maakt er, in de lijn van het verhaal, gewoon een eigen interpretatie van. Bij hem kon dat, het publiek ging met hem mee. Want hij deed het vol bravoure. Bovendien, welke rol Jan ook speelde, welk personage hij ook toegewezen kreeg, het was altijd Jan die je zag. En dat was genoeg.
Dag leuke lieve Jan, dank je wel voor het bij ons zijn.
de Kunst van het Vieren 